Slike Zore Petrović obuhvataju životne priče njenih modela i opis njihovih ideniteta. Njeni modeli su učenici, žene iz naroda, svi oni koji su višeg i nižeg društvenog staleža Rad Zore Petrović je rad i prikaz borbe za istinu. Zora ne posmatra žensko telo kao erotični, seksualni objekat, već ga tretira kao objekat unutrašnjih težnji, zbivanja koji trpi ženske promene: fiziološke, emocionalne i psihološke. Motiv ženskog tela koristi kako bi stavila akcenat na prolaznost, rađanje i smrt.
"Crnogorka", Zora Petrović, 1945. godina
"Trudna žena", Zora Petrović, 1938. godina.
"Dva akta", Zora Petrović, 1958.
Poza, postavka tela i prirodni govor tela, govore mnogo o identitetu, ko su one, kojoj društvenom sloju pripadaju, portreti govore o psihičkom stanju i ženskom nesvesnom. Što se tiče ove slikarke, ona prikazuje na dva načina ženski identitet, prvi način je slikanja žena iz naroda, drugi način je slikanje aktova. Za portrete tih žena sa sela, ne možemo zaista tvrditi da su to one i da su upravo doše sa njive, ali svakako jeste bio cilj da se prikaže seoski način života i na njihovim licma da se prikaže težna toga posla i umor. U periodu od 1940. godine ženska figura i nov način gledanja na nju dobija drugačiju vrednost i posmatranje gledanja. Dok Zora Petrović svoje aktove ''Dve nage žene'' 1956.godine i ''Dva akta'' 1958. кoristi kao personifikaciju nepravde, promenama koje je prouzrokovala bolest. Na slici ''Trudna žena'' iz 1938. godine, žena naslikana u ekspresionističkom stilu je nosilac života, čak se odvojeno mogu posmatrati njeno umorno lice i telo, odnosno stomak u kome je dete. Na uvećanim aktovima Zore Petrović iz 1956. i 1958. vidi se istrošenost, jedno nestajanje, govore o prolaznosti.
"Pijanci", Natalija Cvetković, 1921. godina.
Natalija Cvetković pripada grupi slikarki vremena sa početka 20. veka. U enterijeru je prozor bio taj koji je simbolisao granicu sa spoljašnjim svetom. Slikanje akta takođe se gledalo kao na nešto društveno neprihvatljivo, pa je i studija muškog akta koju Natalija Cvetković nije do kraja razradila, bila prekrivena tkaninom. Takođe je interesantna činjenica da su se slabije prikazivale starije žene na slikama, jer su se smatrale simbolom neplodnosti. Pogled je ključan u prikazivanju ženske figure. Pogled koji traži slobodu, ukidanje predrasuda, traži pravo. Natalija je žensku figuru tokm svog boravka kao medicinska sestra u vojnim bolnicama prikazuje kao jednu vrlo sigurnu, ženu, čvrstog i odlučnog stava. Radovi iz ratnog perioda obuhvataju crteže žena bolničarki i bolesnika u postelji. Atmosfera na crtežima je takva da svako ko gleda crteže ranjenih vojnika može oseti patnja i bol, posledice rata koje su doživeli i za koje jedva čekaju da prođu. Što se tiče ženskog portreta, bolničarke su prikazane kao heroine rata, u liniji koja vlada crtežom se oseća upravo ta snaga žena koja je spremna na sve u odnosu na autoporterte i portete koje je Natalija stvarala pre rata, koji su bili sanjivi i svedočili o zabranama žena, u kojima se osećala bojažljivost i melanholija, i prihvatanje činjenice da je njeno mesto nije u javnom prostoru jer se izlaženje na javna mesta smatralo za žene nemoralnim. Najčešće prikaze žena iz javnog prostora možemo uočiti na delima Nikole Martinskog i Lazara Ličenoskog.
"Doijilja", Nikola Martinski
Natalija Cvetković je uspela da prikaže u eksterijeru i drugu stranu ženskog identiteta. U svome stanu, sa dve starije žene i dvoje mladih, najverovatnije maloletnih osoba je unela tu zabranu nemoralne žene iz javnog prostora na platno, odnosno u privatni prostor u kome su se do sada samo prikazivale dobre strane žene. Kompozicija predstavlja javni prostor u privatnom. Predstavljene su dve starije žene, za koju se za jednu od njih sumnja da je alkoholičarka i dva mlade osobe koje svoje lice skrivaju lica. Ove žene nisu istinski boemi, one su se propile radi odbačenosti društva, neprihvatanja u kom su se našle. Društvo je to koje je izgradilo identitet ovih žena. Natalija Cvetković važi za slikarku koja beleži uticaj društva na formiranje ženskog identiteta, i odraz tog identiteta na društvo u budućnost. Psihološki gledano, ove žene su poprilično izmorene od života, a malotenicima je umetnica radi njihovog identiteta, zaštitila lice. Veljko Stanojević rane radove koji su nastali oko 1925.godine doživljava vrlo lično, intimistički, jer sve što je unutar naše kuće postaje deo našeg bića. Što se tiče ženskih portreta, bio je sklon da ženski lik i telo prikaže na uzvišen način, lišavajući ga od svega što je banalno i vulgarno, tim daje ženi novu ulogu u društvu. To se da primetiti i u enterijerskim slikama na kojim umetnik ženu prikazuje kao manje rasterećenu od društvenih normi. Javlja se jasan pogled, pogled sigurne žene, prefinjenjene, moderne žene. Na slikama je ženski pogled smelo upućen ka posmatraču. Način na koji se on odnosi prema aktu je zdrav način, način sa poštovanjem ne posmatra ga samo kao objekat zadovoljenja, iako nije zapostavio žensku lepotu i senzualnost koju nosi žensko telo o kome govori slika ,,Ležeći akt’’ nastala 1923.godine na kome je skriven ženski identitet, nema lica. Na Veljkovoj slici ''Kupačice'' iz 1924.godine, slikar ih doživljava kao simbol nove i zdravije, budućnosti nakon rata koji je pogodio populaciju. Takođe, ova slika je početak promene i izlaženja iz nametnutog tradicionalnog okvira.
"Portret Marte", Veljko Stanojević, 1923.
"Kupačice", Veljko Stanojević, 1924.godina
Comments